Centrum van duurzaamheid

Het deel van de opdracht om te onderzoeken hoe een duurzaamheidscentrum in de voormalige Stadskweektuin gestalte kan krijgen, heeft zich geëvolueerd tot een plan voor een spectrum aan integrale duurzaamheidsactiviteiten in een duurzaam gebied.

De Voorbereidingscommissie stelt een centrum van duurzaamheid voor, dat op allerlei manieren educatie en informatie verschaft over duurzaamheid en duurzaam handelen, zowel voor jong als oud, voor inwoners, het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties, binnen en buiten. We hechten er aan om op deze plek te herhalen dat wij onder duurzaamheidscentrum niet langer een aantal functies en bedrijven in het witte gebouw en aanpalende opstallen verstaan. Bij het ontwerp en de uitwerking van de opdracht tot voorbereiding van de uitvoering, bleek gaandeweg dat de gewenste planonderdelen en –functies veel beter bij elkaar aansluiten en elkaar versterken als we het gehele gebied een duurzame en educatieve invulling geven. Er is dus eerder sprake van een gebied als centrum van duurzaamheid.

Het centrum van duurzaamheid steunt op de volgende vier pijlers:

• Educatie en informatie
• Participatie
• Recreatie
• Faciliteren

Bewustwording voor duurzaam handelen wordt gestimuleerd op een praktische, toegankelijke en leuke manier: informatief, educatief en recreatief. Het NME zal hierin een belangrijke rol vervullen, met hulp van vrijwilligers.

Ontwikkeling die aansluit op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen” VN-commissie Brundtland, 1987

“Het duurzaamheidscentrum stimuleert duurzaam denken en doen. Het centrum is er voor bewoners, scholen, ondernemers en maatschappelijke organisaties. Duurzaam wonen en duurzaam produceren en consumeren van voedsel zijn hier in praktijk gebracht. Het is een plek voor ontmoeting en inspiratie voor de regio om kennis over duurzaamheid op te doen en te delen.”

Definitie gemeente Haarlem voor een duurzaamheidscentrum op het terrein van de voormalige stadskweektuin, 2011 “Ook kan een duurzaamheidscentrum, waarin private partijen actief participeren, een rol spelen bij de verdere bewustwording van bedrijven en burgers”. Coalitieakkoord Haarlem 2010-2014 ‘Het oog op morgen’, pg 8

Het centrum van duurzaamheid groeit de komende jaren organisch toe naar een voorbeeld van duurzame (ver)bouw en het is omgeven door een ecologisch onderhouden park. Het bestaat uit diverse gebouwen en installaties: kantoorruimte, kassen en installaties voor het opwerken van duurzame energie. Bewoners en bedrijven komen hier voor voorlichting en bewustwording, ‘ontzorging’ en financieringsondersteuning op het gebied van duurzaam (ver)bouwen en wonen, energiebesparing, afvalpreventie en hergebruik, duurzame mobiliteit en duurzaam consumeren. Daarnaast kan men er informatie krijgen over geveltuinen, groene daken, composteren en ecologisch tuinieren en worden er workshops en cursussen over deze onderwerpen georganiseerd. Het park is hierbij het ondersteunende praktijkvoorbeeld!

Scholen ontvangen hier een lesaanbod gericht op duurzaamheidseducatie. Meer informatie hierover wordt gevonden in jaarverslagen en jaarplannen van bureau NME.

Voor professionals en bedrijven is er informatie aanwezig over de modernste installaties, duurzaam verbouwen, het starten van duurzame bedrijven en milieupremies en voordelen voor bedrijven.

Activiteiten en functies in het witte gebouw

Hoe breng je het belang van duurzaam denken en doen over? Hierin is een belangrijke functie toegedicht aan Bureau Natuur- en Milieu Educatie (NME) van de gemeente. Dit bureau heeft veel ervaring op het gebied van educatie en informatie over milieu en duurzaamheid. Het bewust maken van de eigen leefomgeving en de betrokkenheid bij een duurzame samenleving vergroten, dat is wat hier dagelijks wordt gedaan. Door educatie en communicatie realiseert NME gedragsverandering bij kinderen, maar ook steeds meer bij andere doelgroepen, zoals volwassenen en organisaties. Met de aanwezigheid van bureau NME in het witte gebouw wordt al voor een aanzienlijk deel aan de functie-eisen van het toekomstig centrum van duurzaamheid voldaan. Maar naast bureau NME worden er in het centrale witte gebouw andere organisaties ondergebracht, organisaties die duurzaamheid in hun aderen hebben en dit ook uitdragen. Dit zijn bijvoorbeeld bedrijven die duurzame ideeën ontwikkelen en verkopen en een aantal duurzaamheidsexperts. Deze experts zijn om te beginnen de gemeentelijke specialisten op het gebied van woningisolatie, energiebesparing en opwekking van duurzame energie , aangevuld met specialisten van bedrijven en organisaties. In de nieuwe situatie komt vrijwel de gehele begane grond beschikbaar voor duurzame bedrijven. Op de verdieping zijn een drietal functies: een multifunctionele ruimte (cursuslokaal, demonstratieruimte, expositieruimte), kantoorruimte voor NME en ruimte voor de duurzaamheidsexperts van de gemeente.

De activiteiten en functies in het kassencomplex

In het kassencomplex krijgt het thema duurzaamheid gestalte door biologische stadslandbouw te combineren met zinvolle dagbesteding voor (jong) volwassenen en ouderen en het realiseren van een landwinkel voor geteelde producten. Daarnaast kunnen particulieren en bedrijven kennis maken met duurzame stadslandbouw met educatie, kookworkshops, lezingen en vergaderingen. De producten uit de kassen en het buitengebied kunnen in de verschillende horeca gelegenheden van de Haarlemmer Kweektuin gegeten en gedronken worden. De tropische kassen blijven in beheer van NME en zijn tijdens kantoortijden toegankelijk voor publiek, evenals de nieuwebedrijven en activiteiten die zich in de kassen willen vestigen.